Όταν το παιδί λέει πάρε μου και εσύ δεν έχεις χρήματα…

Οι μέρες περνούν και η κοινωνικo - οικονομική κατάσταση στη χώρα μας συνεχώς αλλάζει. Τα δελτία ειδήσεων αναπαράγουν πληροφορίες σχετικά με το οικονομικό μέλλον της χώρας, επιχειρήσεις κλείνουν, άνθρωποι χάνουν την δουλειά τους. Το πρόβλημα υπάρχει και δεν είναι πλέον κουβέντα «απαισιόδοξων» ανθρώπων αλλά μια πραγματικότητα.

Aπό την ομάδα ψυχολόγων του Χαμόγελου του Παιδιού

Σε αυτή λοιπόν την πραγματικότητα ολοένα και περισσότεροι γονείς καλούν στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056 ή προσέρχονται στα Τμήματα Κοινωνικής και Ψυχολογικής Στήριξης του Συλλόγου προκειμένου να συμβουλευτούν τους ψυχολόγους ως προς το πώς να μιλήσουν στα παιδιά για την κρίση.

Και η αλήθεια είναι ότι τα παιδιά δεν είναι αποκομμένα από την οικογένεια τους και κατ’ επέκταση από την κοινωνία. Είναι ενεργά μέλη και λαμβάνουν μηνύματα τα οποία επεξεργάζονται με τον δικό τους μοναδικό τρόπο. «Ο μπαμπάς μου είναι άνεργος», «εμείς δεν έχουμε πια λεφτά για παιχνίδια», «εγώ δεν θα πάω στην εκδρομή για να μην επιβαρύνω το μπαμπά και τη μαμά με έξοδα». Εκφράσεις που μέσα από το Τμήμα Ενημέρωσης Παιδιών Γονέων και Εκπαιδευτικών ακούμε συχνά από τα παιδιά. Κάποιες από αυτές τις εκφράσεις προκαλούν θαυμασμό στους γονείς για το πόσο συνειδητοποιημένα είναι τα παιδιά τους, άλλες πάλι φορές γεμίζουν με ενοχές τους γονείς. Τι ακριβώς όμως σημαίνουν οι σκέψεις αυτές για τα παιδιά;

Η οικονομική κρίση μας γέμισε με άγχος, φόβο, θυμό, έλλειψη ελπίδας. Ακριβώς τα ίδια συναισθήματα βιώνουν τα παιδιά προσθέτοντας σε αυτή τη λίστα και την ενοχή που βιώνουν για αυτή την κατάσταση. Ενοχή γιατί θεωρούν ότι έχουν ένα μερίδιο ευθύνης, που βλέπουν τους γονείς τους αγχωμένους και στενοχωρημένους. Και όσο βιώνουν αυτή την ενοχή τόσο προσπαθούν να κάνουν πράγματα για να ευχαριστήσουν τους γονείς τους (πχ να μην πάνε εκδρομή) και όσο αυτή η στάση δεν φέρνει αποτέλεσμα τόσο φουντώνουν τα αισθήματα του άγχους, της ενοχής και του θυμού.

Η λύση σε καμία περίπτωση δεν είναι να αποκόψουμε τα παιδιά από την πραγματικότητα. Απεναντίας, θα πρέπει να μιλήσουμε στα παιδιά με απλά και κατανοητά λόγια και να τους εξηγήσουμε κάποια βασικά πράγματα για την κατάσταση που επικρατεί.

Το πρώτο βήμα είναι τα παιδιά να εκφραστούν ελεύθερα και να μοιραστούν με τους γονείς τους όλους τους πιθανούς φόβους ή τις ανησυχίες τους. Είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά να εκφραστούν, καθώς θα μπορεί να υπάρξει και η ανάλογη διαχείριση από τους γονείς. Σε διαφορετική περίπτωση τα παιδιά εσωτερικεύουν τους φόβους τους, οι οποίοι τους επηρεάζουν όλη την μετέπειτα συμπεριφορά τους.

Στη συνέχεια οι γονείς θα πρέπει να κάνουν έναν σημαντικό διαχωρισμό, του «θέλω» από το «έχω ανάγκη». Με βάση αυτό τον διαχωρισμό θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν στα παιδιά ότι τα χρήματα δεν είναι η μοναδική πηγή ευχαρίστησης. Μπορεί η έλλειψή τους να περιορίζει τις δυνατότητες τους ωστόσο υπάρχουν σημαντικές αξίες στη ζωή που μας γεμίζουν με χαρά και αισιοδοξία. Αξίες όπως η οικογένεια και η φιλία.

Σαν αποτέλεσμα αυτή η συζήτηση θα πρέπει να δείξει στα παιδιά ότι έχουν γονείς που πατάνε γερά στα πόδια τους. Ανθρώπους στους οποίους μπορούν να στηριχθούν. Σε περιόδους κρίσεων τα παιδιά έχουν περισσότερο από ποτέ ανάγκη τους γονείς τους, σε μια σχέση ειλικρίνειας και γεμάτη ασφάλεια και εμπιστοσύνη.