Στα θρανία της αλληλεγγύης

Μια μέρα στο Κοινωνικό Φροντιστήριο στα Πατήσια, όπου έμπειροι εκπαιδευτικοί παρέχουν δωρεάν συμπληρωματική διδασκαλία σε μαθητές και εκπαιδεύουν τους αυριανούς καθηγητές.

Λίγο πριν από τις τέσσερις το μεσημέρι. Θα περίμενε κανείς αυτήν την ώρα να συναντήσει μόνο την καθαρίστρια στις σχολικές αίθουσες του 59ου Λυκείου στα Ανω Πατήσια. Κι όμως ακούγονται φωνές παιδιών και γέλια. Απομένουν λίγα μόνο λεπτά μέχρι να ξεκινήσει το απογευματινό πρόγραμμα μαθημάτων του κοινωνικού φροντιστηρίου και η αίσθηση της προσμονής είναι διάχυτη στην ατμόσφαιρα.

Δεν πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό. Αρκετοί καθηγητές, σε συνεργασία με φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή συλλογικές πρωτοβουλίες πολιτών, προσφέρουν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους βοηθώντας μαθητές που λόγω της κρίσης δεν μπορούν να πληρώσουν φροντιστήρια.

«Μια ομάδα καθηγητών με μεγάλη διδακτική εμπειρία προτείναμε την ιδέα του Κοινωνικού Φροντιστηρίου στον Δήμο Αθηναίων», μας λένε οι καθηγητές. «Ο δήμος αγκάλιασε αμέσως το εγχείρημα και παρείχε την υλικοτεχνική υποδομή, τους χώρους και τις υπηρεσίες που ήταν απαραίτητες για τη λειτουργία του Φροντιστηρίου, ενώ το πρόγραμμα και η διεύθυνση σπουδών αποτελούν αποκλειστική ευθύνη των εθελοντών καθηγητών» συμπληρώνουν.

«Η οικονομική κρίση», μας λέει ο Μενέλαος Αλιγιζάκης, «και η ανάγκη για ίσες ευκαιρίες προς όλους μάς οδήγησαν σε αυτό το εγχείρημα που ώς τώρα μοιάζει να στέφεται με επιτυχία. Είμαστε περίπου ογδόντα εθελοντές καθηγητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και συνεργαζόμαστε με εθελοντές φοιτητές. Η ανταπόκριση των μαθητών που χρειάζονται τη συμπληρωματική διδασκαλία είναι ώς τώρα αξιοθαύμαστη. Το Φροντιστήριο Αλληλεγγύης λειτουργεί εδώ και τέσσερις εβδομάδες ως αποτέλεσμα μιας προσπάθειας που άρχισε από τον περασμένο Σεπτέμβρη».

Το πρόγραμμά τους είναι πανομοιότυπο με εκείνο που ακολουθούν τα φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης προκειμένου τα παιδιά να προετοιμαστούν είτε για τις σχολικές είτε για τις πανελλήνιες εξετάσεις.

«Δεν επιθυμούμε», μας λένε, «να αντικαταστήσουμε ή να πλήξουμε τα φροντιστήρια, ενώ φυσικά δεν θέλουμε –μα ούτε και θα μπορούσαμε- να υποκαταστήσουμε τη λειτουργία του σχολείου».

Εκείνο που συμβαίνει είναι ότι, χάρη στην προσπάθεια των καθηγητών και των συνεργαζόμενων φοιτητών, κάποια παιδιά που υπό άλλες συνθήκες δεν θα είχαν την οικονομική δυνατότητα να πάνε φροντιστήριο, αποκτούν κι αυτά πρόσβαση στη συμπληρωματική γνώση – και κατ’ επέκταση στην ελπίδα για μια καλύτερη τύχη στις εξετάσεις».

Εδώ όλοι μαθαίνουν

Μέσα στην τάξη κατά τη διάρκεια του μαθήματος βρίσκονται δύο ή τρεις καθηγητές. Οι πιο έμπειροι επιβλέπουν και καθοδηγούν τους φοιτητές-καθηγητές που ουσιαστικά κάνουν εδώ την «πρακτική» τους. Μάλιστα, η διδασκαλία τους στο Κοινωνικό Φροντιστήριο αναγνωρίζεται ως επίσημη προϋπηρεσία από το κράτος, έπειτα από έγκριση του αιτήματός τους από τον Δήμο Αθηναίων και τη σχετική εντολή του αντιδημάρχου Ενδοδημοτικής Αποκέντρωσης, Επαμεινώνδα Λαμπρακάκη. Με αυτόν τον τρόπο δίνεται και ένα πρακτικό επιπλέον κίνητρο στους εκπαιδευτικούς – όσο και αν ο πρωταρχικός τους σκοπός είναι να βοηθήσουν στην ενίσχυση του «οπλοστασίου» των νέων παιδιών ώστε να πολεμήσουν για το μέλλον τους.

«Ο τρόπος εκπαίδευσης που ακολουθούμε βασίζεται στο λεγόμενο αγγλικό σύστημα “teaching assistant”, όπου οι φοιτητές διδάσκουν και ταυτόχρονα εκπαιδεύονται και οι ίδιοι από τους πιο έμπειρους καθηγητές. Είναι ένα πρόγραμμα κυκλικής διδασκαλίας. Στόχος μας είναι να καθιερώσουμε και ένα είδος μίνι σεμιναρίων για τους εθελοντές, ενώ ήδη εφαρμόζουμε και μεθόδους ανταλλαγής ιδεών πάνω στον ιδανικό τρόπο διδασκαλίας. Γενικότερα είμαστε σε διαρκή αναζήτηση των παραγόντων εκείνων που θα προσφέρουν πολλαπλά κέρδη σε όλους όσους συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθεια. Τα ωράρια λειτουργίας τηρούνται αυστηρά, ενώ η μεταφορά και η επιμέλεια της ύλης από τον έναν καθηγητή στον άλλο έχουν ως αποτέλεσμα την αρτιότερη εκπαίδευση των μαθητών. Χρησιμοποιούνται απουσιολόγια κανονικά και αν κριθεί ότι κάποιο παιδί χρειάζεται επιπλέον ενισχυτική διδασκαλία, του την παρέχουμε», λέει ο Μενέλαος Αλιγιζάκης. Κι είναι αλήθεια ότι αρκεί μια επίσκεψη στον χώρο του σχολείου τις απογευματινές ώρες, ώστε κάποιος εύκολα να αντιληφθεί ότι οι άνθρωποι εδώ το… ψάχνουν πολύ. Τα βιβλία που χρησιμοποιούνται στα μαθήματα αποτελούν χορηγία εκδοτικού οίκου ενώ τα ίδια τα παιδιά μιλούν για μια συντονισμένη προσπάθεια που τους ανοίγει νέους ορίζοντες και μια ευκαιρία για συμπληρωματική γνώση – κι αυτό, πέρα από τα λόγια, αποδεικνύεται και από την προθυμία τους να δώσουν το «παρών». Αν κάτι λείπει από το άλλου τύπου αυτό φροντιστήριο, αυτό είναι μάλλον οι κοπάνες…

Δεν είναι μόνο η Αθήνα

Η γνώση είναι δύναμη, έλεγαν οι Διαφωτιστές. Και σε μια πεσμένη στο καναβάτσο Ελλάδα, τα κοινωνικά φροντιστήρια, που ξεφυτρώνουν το ένα μετά το άλλο, επιβεβαιώνουν πως κάποιοι διατηρούν μέσα τους τη δύναμη να ξανασηκωθούν. Και έχουν επιπλέον τη διάθεση να τείνουν ένα χέρι βοηθείας και στον διπλανό τους, αποδεικνύοντας ότι αν όχι λεφτά, τουλάχιστον ελπίδα… υπάρχει. Χιλιάδες μαθητές γυμνασίου και λυκείου, που οι οικογένειές τους δεν μπορούν να ανταποκριθούν οικονομικά στα έξοδα του φροντιστηρίου –εντάξει, ας αφήσουμε για λίγο στην άκρη τη συζήτηση για το αν και κατά πόσο θα έπρεπε να υπάρχει η ελληνική αυτή ευρεσιτεχνία και το αν η λειτουργία της αποτελεί τεκμήριο αποτυχίας του εκπαιδευτικού συστήματος- έχουν πια τη δυνατότητα να προετοιμαστούν είτε για τις σχολικές είτε για τις πανελλήνιες εξετάσεις.

Στα περισσότερα κοινωνικά φροντιστήρια η επιλογή παιδιών γίνεται με κριτήριο την οικογενειακή κατάσταση των μαθητών και τα προβλήματα που οι οικογένειές τους αντιμετωπίζουν –άνεργοι γονείς, δυσλειτουργικό περιβάλλον κ.λπ.-, ενώ ειδική μέριμνα λαμβάνεται για όσους έχουν προβλήματα υγείας ή αναπηρίες.

Κοινωνικά φροντιστήρια λειτουργούν ήδη –ή οι διαδικασίες για την έναρξη λειτουργίας τους βρίσκονται σε εξέλιξη- στου Ζωγράφου, στη Δάφνη, στο Ιλιον, στη Νέα Φιλαδέλφεια, στον Ταύρο και το Μοσχάτο, στον Πειραιά, το Κερατσίνι, τη Δραπετσώνα, το Πέραμα, τον Κορυδαλλό, τις Σπέτσες, το Αγκίστρι, την Αίγινα, τα Κύθηρα, τον Αλιμο, τα Μέγαρα, το Ηράκλειο Κρήτης, τη Θεσσαλονίκη, τον Πύργο, την Ξάνθη, την Κόρινθο, την Αμαλιάδα. Αναλυτικές πληροφορίες αναφορικά με τον τρόπο υποβολής αίτησης αλλά και σχετικά με τα δικαιολογητικά που πρέπει να καταθέσει ο ενδιαφερόμενος να τα παρακολουθήσει μπορεί κανείς να βρει στους αντίστοιχους δήμους.

……………………………………………………………………………………………

INFO

Τα μαθήματα γίνονται στο 59ο Γυμνάσιο-Λύκειο στην οδό Σεκούνδου 10 κοντά στον σταθμό του ΗΣΑΠ των Ανω Πατησίων, από Δευτέρα έως Παρασκευή, από τις 4 το απόγευμα έως τις 10 το βράδυ.

Το Κοινωνικό Φροντιστήριο καλύπτει τις τάξεις Β΄ και Γ΄ γυμνασίου καθώς και τις τρεις τάξεις του λυκείου και επικεντρώνεται στην ύλη της θετικής, της τεχνολογικής και της θεωρητικής κατεύθυνσης. Οι μαθητές που το παρακολουθούν χρειάζεται να έχουν «ήθος, κόσμια συμπεριφορά και επιμέλεια στα μαθήματα και βέβαια να έχουν ως στόχο την ακαδημαϊκή τους επιτυχία».

• Της Φεβρωνίας Παντελή
• Από την ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ